AZERBAYCAN' DA NEVRUZ

Azerbaycan'da Nevruz Bayram'ı çok önemlidir.Nasıl kutlandığını neler yapıldığını hangi adetler gelenekler olduğunu sizinle paylaşmak istedim.Hepinizin Nevruz Bayram'ını tebrik ediyorum. Nevruz, Orta Asya’dan Balkanlara bir çok halk tarafından kutlanan baharın gelişinin kutlandığı gündür. Nevruz sözcüğü Nev (yeni) ve ruz (gün): yeni gün anlamına gelmektedir. Bundan bağımsız olarak 21 Mart’ta gece ve gündüz eşittir (Ekinoks günü). Bu tarihten sonra gündüzler uzamaya başlar. Nevruz Bayramı, bu yıl da Azerbaycan’da geleneksel eğlence kültürü öğelerinin yer aldığı etkinliklere sahne oldu. Bakü’de düzenlenen resmi kutlamalarda geleneksel dans gösterileri ve Azeri Tiyatrosu’ndan temsiller sahnelendi. Azerbaycan’da Nevruz kutlamalarının klasiklerinden biri, Azerbaycan Tiyatrosu’nun iki kahramanı Keçal ve Kosa. Boyalı yumurtalarla dövüşe giren, Karagöz ve Hacivat’ı andıran bu iki figürden birincisi baharı, diğeri ise kış temsil ediyor.                                    

Sovyetler Birliği döneminde yasaklanan Nevruz kutlamaları, günümüzde geleneklere sıkı bir şekilde tutunan, bütünleştirici bir bayram olarak karşımıza çıkıyor. Azerbaycan’ın kırsal kesimlerinde ise Nevruz kutlamalarının en tipik öğelerini, at yarışları ve horoz dövüşü gibi güç gösterisi içeren etkinlikler oluşturuyor. Nevruz gelenekleri... Tabiatın, hayatın uyanması Nevruz’dan başlar ve Azerbaycan halkı bunu muhteşem ve de daha bir ay önceden kutlamaya başlar. Ateşin yanında dans etmek ve üzerinden atlamak Nevruz geleneklerindendir. Böylece, Nevruz bayramından önce Hava, Su, Od ve Toprak çarşambaları kutlanır. Çarşambalar arasında en önemlisi sonuncu – İlahır (yılsonu) çarşamba akşamıdır. O gün kadim geleneklerle çok zengindir. Bu günde tüm hayat tarzını kapsayan, yeni yıla hoş dilekler, aileye saadet, mutluluk ve tüm mutsuzluklardan uzak olmak dilenir. Tüm evlerde bayram sofrası açılır.                                        
Daha eski zamanlardan beri bu güzel akşama özel hazırlık görülmüştür. Önceden evler temizlenir, özel bayram hazırlığı yapılırdı. Semeni yeşertilir, yumurta boyanır, gorğa (sacda buğday) kavrulur, pilav demlenir, tatlılar hazırlanır. Bu bayram yörelerde daha özel ve daha güzel kutlanır. Her kes bu bayramda bir-birini kutlamak ister. Bayram akşamı ailenin sayısı kadar masada mum yakılır, niyet tutulur. O akşam çocuklar kapı-kapı gezip bayram payı alırlar. İnsanlar o gece sabaha kadar eğlenirler. Çeşitli yemekler, özellikle pilav, tatlılar hazırlanır. Bayram masasında bayram honçasının (tepsi) olması şarttır. Honçanın ortasında semeni, aile kişi başına göre mum, boyanmış yumurta koyulur. Masada yedi çeşit yemek olması şartlardan biridir. O gün her kes kendi evinde olmalı, fakat çocuklar anne-babalarını ziyaret edip sonra da kendi evlerine dönmek zorundadırlar. Nevruz bayramında kulak falına çıkmak geleneği de vardır. Karanlık düşünce niyet edip komşuların konuştuklarına dinlemeye giderler. İlk duyulan söz dilenmiş olan niyete uygun olarak yorulur. Ondandır ki, Nevruz bayramı akşamında evlerde iç açıcı, umut verici sohbetler konuşulmalıdır. Nevruzu kutlarken köylüler yeni yılın nasıl geçeceğini- kuru ve yahut yağmurlu olacağını, mahsullerin artım derecesini - belirlerler. Geleneğe göre, Nevruzun birinci günü ilk bahar, ikinci yaz, üçüncü son bahar, dördüncü günü ise kış sayılırmış. Eğer ilk gün rüzgarsız ve yağmursuz geçerse, demek ki, bu ilk bahar tarımda için elverişli olacak. Tersine yağmurlu, rüzgar olursa, demek ki, ilk bahar boyunca hava böyle olacak. Kalan üç günde de yazın, sonbaharın ve kışın nasıl olacağı belirlenir. 

Nevruz halkın tüm değerlerini bir araya getiren bayramdır.